Help! The Beatles zingen het zo mooi en toch vinden we hulp vragen in de praktijk heel lastig. Zeker naarmate we ouder worden. Volgens life– en lovecoach Amélie Gartner ligt onder meer onze angst om afgewezen te worden daarvoor aan de basis. Gelukkig zijn er ook oplossingen.
Wat vind jij het makkelijkst? Hulp vragen of iemand helpen? De kans is groot dat je het tweede verkiest. Die conclusie bleek alvast uit een onderzoek van het Steunpunt Geestelijke Gezondheid. Van de duizend Vlamingen die zij bevroegen in 2018, omschrijft liefst 92% zichzelf als iemand die klaarstaat om anderen te helpen. 86% voelt zich zelfs beter wanneer ze dat doen. Tegelijk aarzelen we om zelf hulp te vragen. Zo gaf 60% van de ondervraagden aan niet gemakkelijk hulp te vragen en 45% voelt zich zelfs schuldig als ze dat doen.
Angst om hulp te vragen
Met andere woorden: we staan massaal te popelen om te helpen, maar krijgen amper de kans omdat niemand onze hulp vraagt. Een beetje paradoxaal, niet? Volgens Amélie Gartner is dit deels te wijten aan de angst om veroordeeld, bekeken of afgewezen te worden. Dat wijst ook ander onderzoek uit. Uit een Nederlandse enquête kwam naar voren dat één op de drie ouderen boven de 75 liever geen hulp vraagt, omdat ze bang zijn lastig gevonden te zullen worden. Terwijl net zij er het meeste baat bij hebben.
Onafhankelijk, maar eenzaam
Gartner wijst ook op een algemene evolutie binnen onze maatschappij. Enkele generaties geleden leefden we nog veel meer samen. Vandaag zijn we als individu onafhankelijker, maar tegelijk ook eenzamer. Iedereen woont in zijn eigen huis en alles heeft zijn prijs. Van werken in de tuin tot klusjes doen in huis: overal kan je betaalde hulp voor vinden. Daardoor kost het meer moeite om hulp te vragen aan familie, buren of vrienden.
Hulp vragen gelijk aan zwakte?
Ook de status die in onze maatschappij wordt toebedeeld aan mensen die zelfstandig zijn, heeft hier iets mee te maken. ‘Je eigen boontjes kunnen doppen’ wordt gezien als iets om trots op zijn. Moeten rekenen op een ander, geeft daardoor geen prettig gevoel. Van de eigen kinderen willen de meeste senioren nog wel hulp aanvaarden, al is het niet altijd van harte. Mensen aanspreken die verder weg staan, vinden velen dan weer te moeilijk.
En dat is jammer, want er zijn zulke mooie redenen om het net wél te doen. We zetten er vier op een rijtje:
1. Hulp vragen is geen teken van zwakte.
Integendeel. Door over je eigen kwetsbaarheid te spreken, creëer je een band met de ander. Het geeft je de kans om nieuwe contacten te leggen én het kan bestaande relaties, met bijvoorbeeld kinderen of kleinkinderen extra verdiepen.
2. Gun de ander ook zijn plezier.
Als we het zelf prettig vinden wanneer we om hulp gevraagd worden, waarom zouden we de ander dat aangename gevoel dan ontzeggen?
3. Je dankbaar voelen kan je gelukkiger maken.
Neurowetenschappelijk onderzoek uit 2015 heeft aangetoond dat het voelen en uiten van dankbaarheid heel wat positieve effecten heeft. Onze hersenen gaan dopamine en serotonine aanmaken, onze slaap verbetert, stress en fysieke klachten verminderen en de kans op angst en depressie verlaagt.
4. Elkaar helpen, maakt het leven rijker.
Ieder heeft zijn eigen talenten. Het is niet omdat jij geen grasmachine meer krijgt voortgeduwd, dat het evenveel moeite kost voor je buurvrouw om het voor jou te doen. En wat als zij niet graag kookt en jij wel? Door je – elk op je eigen manier – voor elkaar in te zetten, verrijk je elkaars leven.
Gartner omschrijft het zo: “Als je niet gaat voor wat je wilt, zul je het nooit krijgen. Als je het niet vraagt, zal het antwoord altijd nee zijn. Als je geen stap vooruitzet, blijf je altijd op dezelfde plek. Alleen gaan we sneller, samen gaan we verder.”
5 stappen om hulp te vragen
De volgende keer wanneer je hulp nodig hebt, stop dan de mallemolen in je hoofd. Denk niet meer: ‘Ik heb het altijd al alleen gedaan, waarom zou ik het dan nu niet meer kunnen?’ ‘Durft de ander wel nee te zeggen?’ ‘Vraag ik nu niet te veel?’ … Maar geef het een kans. Voel je schroom, dan kan het helpen om met een stappenplan te werken:
Kortom: de volgende keer dat je een helpende hand kan gebruiken, trek dan je stoute schoenen aan (of vraag hiervoor hulp indien je niet meer goed kan bukken, knipoog), stuur je hulpvraag de wereld in en zie wat voor moois eruit voortvloeit.
